na konferencji o archeologii współczesności w Poznaniu

W dniach 20–21 października 2022 r. w Pałacu Działyńskich, siedzibie Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu, odbyła się konferencja naukowa pt. „Archeologia wobec materialnych śladów współczesności”, zorganizowana przez prof. dr. hab. Arkadiusza Marciniaka i prof. UAM dr. hab. Michała Pawletę (Komisja Archeologiczna PAN w Poznaniu, Wydział Archeologii UAM w Poznaniu) oraz dr. Dawida Kobiałkę z Instytutu Archeologii UŁ.

Na konferencji pojawił się akcent jurajski w postaci wystąpienia dr. Olgierda Ławrynowicza, dr Aleksandry Krupy-Ławrynowic oraz, dr Alicji Piotrowskiej pt. „Archeologizacja krajobrazu. Dynamika współczesnych przemian i negocjowanie społecznych znaczeń – przykład wybranych wsi Jury Krakowsko-Częstochowskiej”. Referat stanowił podsumowanie wieloletnich obserwacji prowadzonych w ramach interdyscyplinarnych (przede wszystkim archeologicznych i etnograficznych) badań terenowych na północnych terenach Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Zaprezentowaliśmy przykłady przemian, destrukcji i zaniku elementów krajobrazu wiejskiego, do niedawna silnie związanych z funkcjonowaniem lokalnych społeczności. Nakreśliliśmy także przyczyny tych często nieodwracalnych zjawisk, które umownie można nazwać procesem archeologizacji – obserwowalną, współczesną transformacją użytkowanych do niedawna obiektów w ich relikty, rozpoznawalne przeważanie już jedynie przy zastosowaniu badań archeologicznych. Proces ten nierozerwalnie łączy się z przemianami zachodzącymi w społecznościach lokalnych, zmianami kulturowymi, postrzeganiem krajobrazu jako wciąż aktualizowanego procesu przebiegającego w czasie, będącego przestrzenią praktykowaną, związaną z dyskursem wspólnotowym. Istotnym aspektem przedstawionej problematyki jest podkreślenie roli archeologicznych, ale także etnograficznych badań terenowych w skutecznym zabezpieczeniu informacji o aktualnej strukturze i funkcji dynamicznie zanikających lub zmieniających się elementów krajobrazu.

Za rok ukaże się tom pokonferencyjny w ramach serii „Horyzonty współczesnej archeologii” wydawnictwa Universitas.