o czasie w naszej praktyce badawczej

czerwiec 15, 2020 o 21:05

13 czerwca 2020 r. odbyła się w Internecie międzynarodowa konferencja naukowa „Wyobrażenia czasu, czas wyobrażony”, której organizatorami były francuskojęzyczne towarzystwo naukowe EURETHNO zarejestrowane przy Conseil de l’Europe w ramach sieci Fédération Européenne des Réseaux de Coopération Scientifique et Technique, Société Internationale d´Ethnologie et de Folklore (SIEF), Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UŁ, Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej z Instytutu Nauk o Kulturze Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Polskie Towarzystwo Ludoznawcze Oddział w Łodzi. Tematem konferencji była temporalność oraz jej wyobrażenia w perspektywie porównawczej, refleksyjnej i krytycznej w kontekście kultury europejskiej. Konferencja była otwarta na podejście reprezentowane nie tylko przez etnologów i antropologów kultury, lecz również przez przedstawicieli historii, filozofii, religioznawstwa, geografii, archeologii, historii sztuki, socjologii, kulturoznawstwa itp. Wśród licznych referatów prezentowanych przez gości z Francji, Irlandii, Serbii, Grecji i Polski znalazło się wystąpienie dr Aleksandry Krupy-Ławrynowicz i dr. Olgierda Ławrynowicza pt. „«To było dawno…» Kategoria czasu w praktyce badawczej etnografii i archeologii współczesności”.

W swym wystąpieniu, opartym na doświadczeniach i wybranych przykładach wyniesionych z grantu jurajskiego, autorzy podkreślili, że w badaniach prowadzonych przez etnografów i archeologów współczesności ważną, operacyjną lub kontekstową kategorią jest czas. Badaczy interesuje niedawna przeszłość, a więc przeszłość doświadczana, pamiętana, postpamiętana, obecna we wspólnotowych dyskursach. O ile w badaniach etnograficznych pojęcia takie jak kiedyś czy dawno przeważnie odnoszą się do ogólnie zdefiniowanej (najczęściej współczesnej) przeszłości, o tyle zgodnie z metodologią badań archeologicznych należy odnieść je do konkretnego przedziału czasu. Wystąpienie miało na celu wskazanie tej i innych różnic metodologicznych, ale także – a może przede wszystkim – możliwości i zalet wypracowania zintegrowanych procedur pozyskiwania oraz analizy źródeł etnograficznych i archeologicznych. Archeologia współczesności jest bowiem archeologią wspólnego (wspólnotowego) przeżywania otaczającej lokalnej rzeczywistości. Reliktem tego procesu są z jednej strony materialne ślady funkcjonowania danej wspólnoty na danym terenie, z drugiej zaś odnosząca się do nich pamięć członków tej wspólnoty.