armia kontra natura
czerwiec 8, 2019 o 06:26
Aleksandra Krupa-Ławrynowicz i Olgierd Ławrynowicz wygłosili referat pt. „Materialne i niematerialne relikty końca II wojny światowej na północnych terenach Jury Krakowsko-Częstochowskiej” na IV Ogólnopolskiej Konferencji naukowej „Oblicza wojny. Armia kontra natura”, która obyła się 6-7 czerwca 2019 r. w Instytucie Historii UŁ. Autorzy w swym referacie omówili wydarzenia, jakie miały miejsce przed, w trakcie i po wkroczeniu Armii Czerwonej na północne tereny Jury Krakowsko-Częstochowskiej w styczniu w 1945 r. W zaproponowanej rekonstrukcji tego fragmentu przeszłości wykorzystana została wiedza mieszkańców. Zarejestrowane wspomnienia oraz przeprowadzone badania archeologiczne odsłoniły mniej znane, a przynajmniej rzadko opisywane w opracowaniach z zakresu historii regionu, wydarzenia, które kształtowane były także przez zjawiska geologiczne (pagórkowate ukształtowanie terenu), botaniczne (zalesienie lub wylesienie terenu) i klimatyczne (związane z porą roku).
Czynniki te w dużym stopniu warunkowały skalę i formę przygotowań wojsk niemieckich do inwazji sowieckiej (budowa linii umocnień: transzei i bunkrów, przygotowywanie prowizorycznych lotnisk), przebieg wydarzeń poprzedzających wejście Armii Czerwonej (m.in. mord na mieszkańcach Przyrowa 8 stycznia 1945 r. dokonany przez sprzymierzonych z Niemcami żołnierzy „ukraińskich”), metody ukrywania się żołnierzy niemieckich i niemieckiej ludności cywilnej tuż przed nadejściem Armii Czerwonej, sposób przeprowadzania egzekucji przez Sowietów na złapanych Niemcach i „Ukraińcach” oraz forma i lokalizacja pochówku ofiar. Prezentowane przykłady wykazały znaczny potencjał poznawczy etnoarcheologii niedawnej przeszłości w poszerzeniu perspektywy badań historycznych.
